เจดีย์รอบ ๆ เจดีย์พุทธคยา

พุทธคยา สถานที่ตรัสรู้ ตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันตกของ แม่น้ำเนรัญชรา ณ ตำบลโพธิคยา หรือ พุทธคยา มีอาณาเขต ติดต่อกับตำบลตารดิตถ์ จังหวัดคยา รัฐพิหาร ซึ่งมีเมือง ปัตนะเป็นเมืองหลวง ก่อนจะเดินทางถึงบริเวณสถานที่ตรัสรู้ คือ ต้นพระศรีมหาโพธิ เราจะมองเห็นพระวิหารโพธิ (พระเจดีย์ ๔ เหลี่ยม) ตั้งตระหง่านสูงประมาณ ๑๗๐ ฟิตจากพื้นดิน เมื่อเดินเข้าใกล้เราจะมองเห็นว่าสถานที่รอบ ๆ ที่ตรัสรู้นี้ ตั้งอยู่ในที่ต่ำลึกจากระดับพื้นดินบริเวณรอบ ๆ ที่ถูกสร้างเป็น กำแพงในปัจจุบันประมาณ ๕ เมตร ที่เป็นเช่นนี้ เพราะบริเวณ พระศรีมหาโพธิ์ในอดีต มีวิหารใหญ่ ๓ หลัง เฉพาะทางประตู ด้านทิศเหนือของต้นพระศรีมหาโพธิ์ มีวิหารชื่อมหาโพธิสังฆาราม ซึ่งกษัตริย์ชาวศรีลังกาได้มาสร้างไว้ มี ๖ ห้อง ๔ ยอด มีพระสงฆ์อยู่อาศัยถึง ๑,๐๐๐ รูป แต่ใน พ.ศ. ๑๗๔๗ วิหารทั้ง ๓ หลัง รวมทั้งกำแพงได้ถูก ทำลายลงโดยกษัตริย์มุสลิม ดังนั้น บรรดาซากถาวรวัตถุที่ปรักหักพังได้ตกสลายไป ทำให้เกิดการทับถมกันของแผ่นดิน บริเวณนี้จึงอยู่ต่ำจากระดับกำแพงและบริเวณ รอบซึ่งเป็นซากวัดในอดีตประมาณ ๕ เมตร
เมื่อวันที่ ๒๗ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๔๕ องค์การสหประชาชาติได้ประกาศยกย่อง ให้พุทธคยาเป็นมรดกโลก
สถานที่ตรัสรู้
เจ้าชายสิทธัตถะ หรือดาบสสิทธัตถะในขณะนั้น หลังจากที่ทรงใช้ความวิริยะ อุตสาหะเพื่อแสวงหาโมกขธรรมอยู่เป็นเวลา ๖ ปี ได้ทรงตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ เป็นพระพุทธเจ้า ณ ภายใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์ เมื่อวันพุธ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ ปีระกา (วันวิสาขบูชา) ก่อนพุทธศักราช ๔๕ ปี พุทธคยาจึงจัดเป็นสถานที่สำคัญของพุทธศาสนิกชนตั้งแต่นั้นเป็นต้น มา บริเวณสถานที่ตรัสรู้นี้ ในครั้งพุทธกาลเรียกว่าตำบลอุรุเวลาเสนานิคม